میزگرد خبری به مناسبت روز ملی عسل: ظرفیت‌های اقتصادی عسل در ایران و استانهای شمالی، صنایع وابسته، صادرات و توسعه پایدار
نشریه الکترونیکی رکوردینگ، سرویس اقتصادو توسعه// امروز به مناسبت روز ملی عسل خبرنگار ما با دو تن از علاقمندان صنعت کشاورزی ایران و فعال در عرصه تحقیق و توسعه کارآفرینی کشور گفتگوی کوتاهی داشت، که با توجه به موارد مطرح شده جهت اطلاع مخاطبین تنظیم و منتشر می کنیم.
مجری: سلام و عرض ادب خدمت همه شنوندگان و همراهان عزیز در روز ملی عسل. امروز با دو مهمان ویژه، دکتر حجت بقایی، مشاور تحقیق و توسعه، و دکتر علی حسین پور، مشاور کارآفرینی، درباره ظرفیت‌های اقتصادی عسل در ایران، به خصوص استانهای شمالی، صحبت می‌کنیم. خوش آمدید.
بقایی: سلام و احترام. خوشحالم که در این روز مهم، فرصت کوتاه گفتگویی درباره عسل داریم.
حسین پور: سلام به همه عزیزان. عسل فقط یک محصول نیست؛ بلکه نمادی از سرمایه ملی و فرصت‌های بی‌نظیر اقتصادی است.
بحث اول؛ ظرفیت‌های تولید عسل در ایران و نقش استانهای شمالی:
مجری: جناب بقایی، لطفاً درباره جایگاه ایران در تولید عسل جهان و ظرفیت استانهای شمالی شروع کنید.
بقایی: ایران با تولید سالانه حدود ۱۳۶ هزار تن عسل، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان دنیا به شمار می‌رود. استانهای شمالی مانند گیلان، مازندران و گلستان به دلیل شرایط اقلیمی مناسب و تنوع گیاهی بسیار بالا، قطب اصلی تولید عسل طبیعی و باکیفیت هستند.
این استان‌ها با مراتع وسیع و پوشش گیاهی غنی، زمینه‌ای عالی برای رشد جمعیت زنبورها فراهم کرده‌اند. نکته مهم این است که این منطقه از نظر تنوع نژاد زنبور و انواع عسل طبیعی جزو بهترین‌هاست. به طور مثال، عسل‌های چندگیاه، آویشن، گشنیز و کنار در این استان‌ها تولید می‌شود که خواص درمانی فوق‌العاده‌ای دارند.
بحث دوم؛صنایع وابسته و نقش زنبور عسل در اکوسیستم کشاورزی:
مجری: دکتر حسین پور، درباره اهمیت زنبور عسل در کشاورزی و صنایع وابسته بفرمایید؟
حسین پور: بله، زنبور عسل نقش حیاتی در گرده‌افشانی گیاهان کشاورزی ایفا می‌کند که مستقیماً به افزایش کمی و کیفی محصولات منجر می‌شود. بدون حضور زنبورها، بسیاری از محصولات از جمله میوه‌ها، سبزیجات و دانه‌های روغنی با کاهش تولید مواجه خواهند شد.
علاوه بر این، زنبور عسل در کنترل آفات زیست‌محیطی نقش دارد؛ مثلاً با کاهش نیاز به سموم شیمیایی، سلامت خاک و محیط زیست حفظ می‌شود. در این زمینه، اقتصاد کشاورزی کشور به‌صورت غیرمستقیم وابسته به سلامت و توسعه زنبورداری است.
صنایع وابسته به عسل بسیار متنوع‌اند: از تولید مواد غذایی مبتنی بر عسل (شیرینی، نوشیدنی‌ها، مکمل‌های غذایی) گرفته تا محصولات بهداشتی و آرایشی (کرم‌ها، لوسیون‌ها و صابون‌های طبیعی) و حتی صنایع گردشگری با محوریت اکوتوریسم زنبورداری در استانهای شمالی.
بحث سوم؛ بازار داخلی و صادرات عسل ایران:
مجری: دکتر بقایی، شرایط بازار داخلی و صادرات چگونه است؟
بقایی: در بازار داخلی، عسل طبیعی طرفداران زیادی دارد و توجه به خواص درمانی این محصول روز به روز افزایش می‌یابد. با این حال، مشکل اصلی صادرات است. با وجود کیفیت بالای عسل ایرانی، سهم ما در بازار جهانی هنوز قابل قبول نیست.
چالشهای اصلی صادرات عبارت‌اند از: بسته‌بندی و برندسازی ضعیف، نبود استانداردهای جهانی در برخی محصولات، خام‌فروشی و نبود زنجیره ارزش کامل که از تولید تا مصرف را در بر بگیرد.
دکتر حسین پور: برای موفقیت در صادرات، ضروری است که علاوه بر کیفیت محصول، بسته‌بندی‌های جذاب و مطابق استانداردهای بین‌المللی طراحی شود. همچنین ایجاد برند ملی قوی و تبلیغات هدفمند در بازارهای هدف مانند کشورهای خلیج فارس، اتحادیه اروپا و شرق آسیا بسیار حیاتی است.
از طرف دیگر، حمایتهای دولتی در قالب تسهیلات مالی، آموزش‌های تخصصی و کمک به بازاریابی بین‌المللی باید افزایش یابد.
بحث چهارم؛ راهکارهای توسعه و اشتغال‌زایی در صنعت زنبورداری:
مجری: برای توسعه پایدار و افزایش اشتغال در این صنعت چه راهکارهایی پیشنهاد می‌کنید؟
بقایی: مهم‌ترین موضوع، توسعه تحقیقات کاربردی و آموزش‌های تخصصی برای زنبورداران است. استفاده از نژادهای مقاوم‌تر و بهینه‌سازی تکنولوژی زنبورداری می‌تواند بهره‌وری را افزایش دهد.
همچنین توسعه صنایع جانبی مثل تولید موم، ژل رویال، بره موم و گرده گل باعث تنوع درآمد و پایداری اقتصادی زنبورداران خواهد شد.
حسین پور: از منظر کارآفرینی، تشکیل تعاونی‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان حول محور زنبورداری فرصت بسیار مناسبی است. با ایجاد زنجیره‌های ارزش و ورود به صنایع تبدیلی و صادرات، می‌توان اشتغال جوانان را افزایش داد و اقتصاد روستاها را متحول کرد.
گردشگری زنبورداری و اکوتوریسم هم می‌تواند به عنوان یک صنعت مکمل مطرح شود؛ برگزاری تورهای آموزشی، بازدید از زنبورستان‌های سنتی و مدرن، فروش محصولات ارگانیک و صنایع دستی مرتبط، همگی به توسعه منطقه کمک می‌کنند.
و سخن پایانی میهمانان:
مجری: لطفاً خلاصه‌ای از مهم‌ترین نکات این میزگرد برای مخاطبین بیان کنید.
دکتر بقایی: عسل ایران یک سرمایه ملی است با ظرفیت‌های بی‌نظیر تولید و صادرات. باید روی کیفیت، پژوهش و آموزش سرمایه‌گذاری کنیم تا این محصول در بازارهای جهانی بدرخشد.
دکتر حسین پور: همچنین باید با همدلی، توسعه صنایع جانبی و کارآفرینی در این حوزه را تقویت کنیم. عسل فرصتی برای توسعه پایدار، اشتغال و حفظ محیط زیست است.
مجری: از دکتر حجت بقایی و دکتر علی حسین پور عزیز بابت حضور و مشارکت صمیمانه‌شان بسیار سپاسگزارم. امیدوارم این گفتگو به افزایش آگاهی و توسعه صنعت زنبورداری ایران کمک کند. روز ملی عسل مبارک!
#عسل
#روز_ملی_عسل
#تولید_ایرانی
